សង្គម​ស៊ីវិល​រក​ឃើញ​ថា​គ្រប់​បក្ស​មិន​ទាន់​ដាក់​បេក្ខភាព​យុវជន​ឈរ​ឈ្មោះ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់

សភា​យុវជន​ត្រាប់​របស់​ក្រុម​យុវជន នៅ​ក្រុង​បាត់ដំបង ខេត្ត​បាត់ដំបង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Hum Chamroeun



សង្គម​ស៊ីវិល​ធ្វើ​ការងារ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​យុវជន លើក​ឡើង​ថា ពុំ​មាន​គណបក្ស​ណា​មួយ​ដែល​បាន​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​កូតា ឬ​កំណត់​ចំនួន​យុវជន​ច្បាស់លាស់​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ និង​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ឡើយ។ សង្គម​ស៊ីវិល​លើក​ឡើង​ថា ការ​មិន​កំណត់​កូតា​យុវជន​បែប​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​យុវជន​គ្មាន​ឱកាស​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត ហើយ​ជួប​ប្រទះ​បញ្ហា​នានា​របស់​យុវជន​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​ចេញ។

ជាមួយ​គ្នា​នោះ ក៏​មាន​គណបក្ស​នយោបាយ​ខ្លះ​យល់​ថា ប្រសិន​បើ​យុវជន​ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​ឱកាស​ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​មន្ត្រី​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ជាតិ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ជាង​បច្ចុប្បន្ន នៅ​ពេល​នោះ​នយោបាយ​ចាស់​គំរិល​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​ប្រយោជន៍​ជាតិ នឹង​លែង​មាន​នៅ​កម្ពុជា។

យុវជន និង​សង្គម​ស៊ីវិល គាំទ្រ​ឲ្យ​មាន​ការ​បង្កើត​កូតា ឬ​កំណត់​ចំនួន​យុវជន​នៅ​ក្នុង​លំដាប់​លេខ​រៀង​ជាប់​ឆ្នោត​នៅ​ក្នុង​ថ្នាក់​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ជាង​បច្ចុប្បន្ន ព្រោះ​យុវជន​គឺ​ទទួល​បាន​ការ​អប់រំ និង​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ប្រសើរ​នៅ​ក្នុង​សង្គម។ យុវជន​គឺ​មាន​ការ​យល់​ដឹង​ខ្ពស់​អំពី​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម និង​នយោបាយ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។

ពួក​គេ​បន្ថែម​ថា ប្រសិន​ចំនួន​យុវជន​បាន​បញ្ចូល​ក្នុង​ការងារ​ថ្នាក់​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន នៅ​ពេល​នោះ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​យុវជន ឬ​ការ​ចំណាក​ស្រុក​របស់​យុវជន នឹង​អាច​កាត់​បន្ថយ​យ៉ាង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី អនុប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​នៃ​សម្ព័ន្ធ​យុវជន​ដើម្បី​ឯកភាព និង​អភិវឌ្ឍន៍ (YCUD) លោក ជាង សុខា បាន​លើក​ឡើង​ថា ចំនួន​យុវជន​នៅ​មាន​តិចតួច​បំផុត​ដែល​មាន​ឱកាស​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ ដោយសារ​គណបក្ស​នយោបាយ​មិន​ទាន់​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​គោល​នយោបាយ​យុវជន​ដាច់​ដោយឡែក។ លោក​លើក​ជា​ឧទាហរណ៍​ថា ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​នៅ​អាណត្តិ​កន្លង​ទៅ គឺ​មាន​យុវជន​ចំនួន ៣០% ធ្លាប់​បាន​ទៅ​ឈរ​ឈ្មោះ ប៉ុន្តែ​មាន​យុវជន​ប្រហែល ៧% ប៉ុណ្ណោះ ទទួល​បាន​ឱកាស​ឈរ​ឈ្មោះ​ជោគជ័យ៖ «»។

លោក ជាង សុខា បន្ត​ថា កាលណា​យុវជន​ចំនួន​តិចតួច​អាច​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​បែប​នេះ គឺ​បញ្ហា​ប្រឈម​ធំៗ​របស់​យុវជន ដូចជា​ការ​ខ្វះ​ការងារ​ធ្វើ ហើយ​យុវជន​បន្ត​នាំ​គ្នា​ចំណាក​ស្រុក​កាន់​តែ​ច្រើន ដែល​ជា​មូលហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​បំពេញ​ការងារ​ខុស​ជំនាញ បញ្ហា​សុខភាព និង​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​យុវជន នឹង​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​បាន​ឡើយ​ពី​សង្គម​កម្ពុជា។ លើស​ពី​នេះ លោក​បញ្ជាក់​ថា ការ​បន្ត​វេន​នយោបាយ​ពី​អ្នក​នយោបាយ​ជំនាន់​ចាស់ រឹត​តែ​ពិបាក​សម្រាប់​យុវជន ដោយសារ​ពួក​គាត់​ពុំ​ទទួល​បាន​បទពិសោធន៍ រីឯ​យុវជន​ដែល​មាន​សមត្ថភាព​ទទួល​បាន​ការ​អប់រំ​ខ្ពស់​ពី​បរទេស​វិញ ពិបាក​រក​ច្រក​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុង​ឆាក​នយោបាយ ដោយសារ​តែ​បញ្ហា​សែស្រឡាយ និង​បក្សពួក​និយម៖ «»។

ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​សន្ទនា​យុវជន​ជាមួយ​យុវជន​តំណាង​គណបក្ស​នយោបាយ​ចំនួន​៤ មាន​ដូចជា គណបក្ស​ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន គណបក្ស​សម្ព័ន្ធ​ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នៅ​សណ្ឋាគារ​សាន់វ៉េ (SUNWAY) រាជធានី​ភ្នំពេញ ថ្ងៃ​ទី​២៣ មករា។ កិច្ច​សន្ទនា​នេះ មាន​បំណង​ពិភាក្សា​ជាមួយ​គណបក្ស​នយោបាយ​ពី​លទ្ធភាព​បង្កើត​គោល​នយោបាយ​យុវជន​សម្រាប់​គណបក្ស និង​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​គណបក្ស​នយោបាយ​ឲ្យ​បង្កើត​ចំនួន​យុវជន​ជា​បេក្ខជន​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ឆ្នាំ​២០១៧។

តំណាង​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន លោក សាម អ៊ីន បញ្ជាក់​ថា ថ្វីត្បិតតែ​គណបក្ស​មិន​បាន​កំណត់​កូតា​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ជា​សមាជិក​យុវជន ប៉ុន្តែ​រចនាសម្ព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង​បក្ស គឺ​មាន​យុវជន​អាច​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​តួនាទី​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​បើក​ឱកាស​ឲ្យ​ពួក​គេ​សិក្សា​រៀន​សូត្រ និង​ក្លាយ​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​នៅ​ពេល​ក្រោយ៖ «»។

តំណាង​គណបក្ស​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ការ​កំណត់​កូតា​ជា​យុវជន គឺ​ជា​រឿង​សំខាន់ ព្រោះ​លោក​យល់​ថា នៅ​ពេល​យុវជន​ដែល​មាន​ភាព​វ័យ​ឆ្លាត និង​ទទួល​បាន​ការ​អប់រំ​យល់​ដឹង​ច្រើន នៅ​ពេល​ក្លាយ​ជា​អ្នក​នយោបាយ​មូលដ្ឋាន និង​ថ្នាក់​ជាតិ​ច្រើន​ជាង​មុន ពួក​គាត់​នឹង​លែង​ធ្វើ​នយោបាយ​លក្ខណៈ​បែប​ចាស់​គំរិល ដូចជា​ការ​ជេរ​ប្រមាថ ញុះញង់ គំរាម​កំហែង បំបែក​បំបាក់ វាយ​ប្រហារ​លក្ខណៈ​បុគ្គល ជាដើម ដែល​ជា​ល្បែង​នយោបាយ​គំរូ​អាក្រក់ និង​កំពុង​ត្រូវ​បាន​អ្នក​នយោបាយ​បច្ចុប្បន្ន​ប្រើប្រាស់៖ «»។

ជាមួយ​គ្នា​នោះ អ្នក​តំណាង​គណបក្ស​ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ក៏​ប្ដេជ្ញា​ថា នឹង​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​កូតា​ជា​យុវជន​ជា​មន្ត្រី​របស់​ខ្លួន​នៅ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ជាតិ ឲ្យ​បាន ៣៥% នា​ពេល​ខាង​មុខ រីឯ​គណបក្ស​សម្ព័ន្ធ​ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ អះអាង​ថា កត្តា​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​គណបក្ស​ខ្លួន​អាច​ឈរ​រឹងមាំ​បាន​រយៈពេល ១០​ឆ្នាំ​មក​នេះ គឺ​ដោយសារ​តែ​កម្លាំង​គាំទ្រ និង​ឧបត្ថម្ភ​ពី​យុវជន។

នៅ​ក្នុង​កិច្ច​សន្ទនា​យុវជន​ជាមួយ​គណបក្ស​នយោបាយ សម្ព័ន្ធ​យុវជន​ដើម្បី​ឯកភាព និង​អភិវឌ្ឍន៍ ក៏​បាន​បង្ហាញ​របាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​របស់​ខ្លួន​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៦ ស្ដីពី​ការ​យល់​ឃើញ​របស់​យុវជន​ទៅ​លើ​បេក្ខជន​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​យុវជន​សម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្នុង​ចំណោម​យុវជន​ដែល​សម្ភាស ១.៤៨៤​នាក់​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស គឺ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​ស្ទើរ​តែ​ទាំងអស់ (៩៥%) បាន​និយាយ​ថា ពួក​គេ​មាន​បំណង​ដើម្បី​បោះឆ្នោត​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​បន្ទាប់ ដោយ​រួម​ទាំង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់ និង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ទូទៅ។

យុវជន ៦៤% ក៏​បាន​យល់ស្រប​ដែរ​ថា គណបក្ស​នយោបាយ​ចាប់​អារម្មណ៍​សំឡេង​ឆ្នោត​របស់​យុវជន​ជាង ហើយ​យុវជន ៤២% បាន​អះអាង​ថា គណបក្ស​នយោបាយ​មិន​បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​ដឹកនាំ​របស់​យុវជន​ឡើយ។ មូលហេតុ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​សម្ភាស​ជាមួយ​យុវជន​បែប​នេះ បន្ទាប់​ពី​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​ខុមហ្វ្រែល (COMFREL) ឆ្នាំ​២០១២ បង្ហាញ​ថា យុវជន​ដែល​ជាប់​ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​មាន​ចំនួន ៦១៥ (២៩៣​ជា​ស្ត្រី) ក្នុង​ចំណោម ១.៤៥៩​ឃុំ-សង្កាត់​ទូទាំង​ប្រទេស។

សម្រាប់​តួលេខ​ដែល​ជា​កូតា​យុវជន​ឈរ​ឈ្មោះ​បេក្ខជន​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៧ នេះ គណបក្ស​ទាំង​បួន​មិន​ទាន់​មាន​តួលេខ​បង្ហាញ​នៅ​ឡើយ​ទេ។

ក្រៅ​ពី​របាយការណ៍​នេះ សង្គម​ស៊ីវិល​ក៏​បាន​រក​ឃើញ​ថា យុវជន​ជាច្រើន​ត្រូវ​បាន​គណបក្ស​នយោបាយ​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​រដូវ​កាល​ឃោសនា​បោះឆ្នោត ដើម្បី​ទាញ​យក​សំឡេង​គាំទ្រ ហើយ​បន្ទាប់​ពី​បោះឆ្នោត​ហើយ យុវជន​ត្រូវ​បាន​គេ​ផាត់​ចេញ​វិញ។

និស្សិត​នីតិសាស្ត្រ និង​វិទ្យាសាស្ត្រ​សេដ្ឋកិច្ច​ឆ្នាំ​ទី​៣ នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ កញ្ញា អ៊ឹម មួយអេង គាំទ្រ​ឲ្យ​មាន​ការ​កំណត់​កូតា​យុវជន​ជា​សមាជិក​ក្រុមប្រឹក្សា​របស់​គណបក្ស​នយោបាយ​នីមួយៗ ព្រោះ​កញ្ញា​យល់​ថា ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ​ជា​ការ​ផ្ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​ដល់​យុវជន ឲ្យ​ទទួល​បាន​ឱកាស​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​នយោបាយ។ កញ្ញា​បញ្ជាក់​ថា បច្ចុប្បន្ន​នៅ​មាន​យុវជន​ជាច្រើន​ទៀត សូម្បី​ការ​បោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ជា​អ្វី ក៏​ពួក​គាត់​មិន​ទាន់​ទទួល​បាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ និង​យល់​ដឹង​ច្បាស់​នៅ​ឡើយ​ទេ៖ «»។

ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​កំណត់​កូតា​ជា​យុវជន​នេះ យុវជន​តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក ហ៊ីង សុខសាន្ត លើក​ឡើង​ថា រយៈពេល​កន្លង​មក បក្ស​ប្រឆាំង គឺ​ពិបាក​ចូល​ទៅ​រក​យុវជន ដោយសារ​តែ​មាន​ការ​រារាំង​មួយ​ចំនួន​ពី​គណបក្ស​កាន់​អំណាច។ លើស​ពី​នេះ យុវជន​ខ្លះ​បាន​សុំ​មក​ធ្វើ​ជា​អ្នក​គាំទ្រ​ប៉ុណ្ណោះ និង​មិន​ចង់​ឈរ​ឈ្មោះ​ជា​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ-សង្កាត់​ឡើយ៖ «»។

សង្គម​ស៊ីវិល និង​គណបក្ស​នយោបាយ​លើក​ឡើង​ថា ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​គោល​នយោបាយ​កំណត់​កូតា​យុវជន​នៅ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ និង​ថ្នាក់​ជាតិ គឺ​តម្រូវ​ឲ្យ​យុវជន​អភិវឌ្ឍ​ចំណេះ​ដឹង​ខ្លួន​ឯង​បន្ថែម​ទៀត ហើយ​ការ​កសាង​ធនធាន​មនុស្ស​វិញ គឺ​យុវជន​ជនបទ និង​ទីក្រុង អាច​ទទួល​បាន​ឱកាស​ស្មើ​គ្នា​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ពួក​គេ​អាច​រៀន​ចប់​ត្រឹម​ថ្នាក់​ទី​៩ ដែរ។ លើស​ពី​នេះ ប្រសិន​បើ​យុវជន​រៀន​ពូកែ រដ្ឋ​ត្រូវ​ធានា​ផ្ដល់​អាហារូបករណ៍​ទៅ​សិក្សា​បន្ត​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ដើម្បី​ឲ្យ​ពួក​គេ​ក្រេប​យក​ចំណេះ​ដឹង និង​ត្រឡប់​មក​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​ជាតិ​វិញ៕

RFA
ដោយ រាជ វិញ្ញូ

No comments: